Gewelddadig tot in het diepst van hun ziel

Fidel Castro heeft sinds zijn aantreden in 1959 zo'n achtduizend Cubanen over de kling gejaagd. Nog eens een kleine tweehonderd zijn eenvoudig verdwenen door zijn toedoen. Dat bleek gisteren tijdens een presentatie in Madrid van Archivo Cuba, een ngo die onderzoek heeft gedaan naar de slachtoffers van het castristisch regime.

Van dat totaal zijn er 5.775 geëxecuteerd of gefusilleerd, 1.234 zijn op 'buitenjuridische' wijze vermoord en 984 zijn in gevangenissen omgebracht. Volgens Maria Berlau, directeur van Archivo Cuba, zou Castro van meet af aan een 'grondige minachting voor het menselijk leven' aan de dag hebben gelegd.

Nu kun je je vraagtekens bij de resultaten van Berlau plaatsen. Archiefonderzoek op Cuba is nou niet bepaald een toegankelijke bezigheid. Bovendien rekent de onderzoekster ook sterfgevallen als gevolg van gebrek aan medische hulp, dood door 'zogenaamde natuurlijke oorzaken' en zelfs zelfmoorden tot de vermoede gevangenismoorden van de Jefe Maximo. Maar goed, al deel je het getal door twee, dan nog heeft Castro meer doden op zijn geweten dan de verpersoonlijking van rechtse moordlust, Augusto Pinochet.

Cuba, mi Cuba, wat een leed allemaal. Ik word er weemoedig van. En dat gaat maar door. De apologisten van Cuba zullen wel beweren, zoals ze dat altijd doen dat men op Cuba te eten heeft, naar school gaat. Dat zijn zaken die voor de meeste Latijns-Amerikanen lang niet zo voor de hand liggend zijn en bovendien ben je daar je leven helemaal niet zeker. Natuurlijk hebben ze ook gelijk. Ik denk dat zelfs de Chinezen, met hun historische traditie van medeburgers de dood intrappen, nog een puntje kunnen zuigen aan het totale disrespect voor het menselijk leven dat het gemiddelde Latijns-Amerikaanse land aan de dag legt.

Sla de krant maar open in een land ten zuiden van de Rio Grande, overal tref je geweld aan. hier, hier, hier of hier. In Guatemala werden vorige maand drie parlementsleden uit El Salvador langs de weg overhoop geschoten. Vier politieagenten werden verantwoordelijk gehouden en gevangengezet. Daags erna lopen gewapenden mannen ongehinderd de gevangenis in en weer uit, de vier agenten naakt en onthoofd achterlatend.

Geweld is meer dan een onderdeel van de Latijns-Amerikaanse cultuur. Het is de ziel ervan. De ene helft - politie, militairen, guerrillas, drugsbaronnen en gewone criminelen - is bezig geweld te plegen, de andere helft - priesters, vrijwilligers, dokteren en gewone moeders - is bezig de wonden te stelpen.

En Fidel Castro? Die stuurt 25.000 artsen de wereld over om de armen te genezen en knuppelt zijn eigen bevolking de hersenen in. Go figure.