Commentaar

Laat gerust je commentaar achter bij een post. Dat kan door op 'comments' te klikken. Laat in het bericht je naam achter en vink gewoon 'anonymous' aan. Heb ik ook wat te lezen.

In Paraguay is alles mooi meegenomen

Ben terug uit Paraguay. (Voor mijn reportage kijk deze week in De Pers - zodra ik de dag weet waarop het verschijnt, noteer ik dat hier)
Anderhalve week heb ik doorgebracht in deze door landomsloten staat, waar niet het spaans, maar het guarani de voertaal is. Dat is uitzonderlijk want daar waar elders in Latijns-Amerika inheemse talen alleen gesproken worden door de oorspronkelijke bewoners van het continent, daar zie je in Paraguay ook twee meter lange blonde mannen met namen Claus Hedwig of Guillermo Schneider onderling het guarani spreken.

Ik ben daar heen gereisd om (ex-)bisschop Fernando Lugo te interviewen. Ex tussen haakjes want hoewel Lugo publiekelijk zijn mijter aan de wilgen heeft gehangen, houdt het Vaticaan vol dat hij nog altijd tot de clericale stand behoort. Dat is lastig voor Lugo, want hij wil graag president van deze republiek van 6,5 miljoen inwoners worden. Als de opiniepeilingen kloppen, dan wil meer dan de helft van hen dat ook.

De grondwet verbiedt een priester het hoogste ambt uit te oefenen, maar diezelfde grondwet beweert dat geen enkele organisatie iemand kan dwingen om lid van die organisatie te blijven tegen diens wil. De zittende regeringspartij - met de nadruk op zittend, ze zijn al 60 jaar aan de macht - heeft het Hoge Gerechtshof in zijn binnenzak, dus de kans dat die te zijnertijd in het voordeel van Lugo beslist is miniem, zeggen journalisten die ik daar sprak. De enige manier om de macht van de regering te breken is met de wil van het volk en daarom is Monseñor, zoals hij populair heet, aan een slopend bezoek aan alle provincies begonnen.



Toen ik Lugo's gezelschap belde voor een interview kreeg ik spontaan de uitnodiging om drie dagen met hen mee te reizen. Dat is een mooie ervaring geworden en als gevolg heb ik veel meer van Paraguay gezien dan ik op had gerekend. Weet dat Lugo een soort Bill Clinton is. Hij praat makkelijk, iedereen mag hem en hij slaapt nooit. In drie dagen tijd hebben we 24 bijeenkomsten bijgewoond, bijna allemaal in kleine dorpen en gehuchten slechts met een terreinwagen bereikbaar. Van vier uur 's ochtends tot middernacht. Eten deden we bij families thuis. Het weinige slapen gebeurde in de opvangcentra van Franciscaners of in hotels van 2 dollar per nacht. Ik was kapot na afloop.

Lugo is van plan deze toer van in totaal 17 weekenden maar liefst drie keer te herhalen. Waarom? "De eerste keer wil ik achterhalen wat de zorgen van de mensen zijn," zei de oud-bisschop. "Aan de hand daarvan gaan we een programma opstellen. Dan volgt een volgend bezoek om dat programma te presenteren. De derde keer is na de verkiezingen. Dan komen we het programma implementeren." In een werelddeel waar presidentskandidaten doorgaans hooguit wat T-shirts uitdelen de sloppenwijkbewoners van de hoofdstad, is een drievoudig bezoek aan elke provincie van het land op zijn minst opzienbarend. Naar wat ik heb gezien wordt het ook op waarde geschat door de plattelandsbewoners - de boeren kochten de T-shirts van Lugo.

Onze bezoeken hadden allemaal een min of meer vast stramien onafhankelijk van het aantal toehoorders. In sommige gevallen waren dat er twee- of driehonderd, andere keren tien of twaalf. Altijd stelt een lokale boerenleider Fernando Lugo voor, hoewel de meesten al van hem hebben gehoord. Dan legt deze uit dat hij gekomen is omdat het tijd was voor een cambio, voor verandering. Vervolgens nodigt hij de aanwezigen uit om vragen te stellen. Lugo spreekt deze groepen voornamelijk toe in het guarani, met korte zinnen spaans tussendoor. Hoe kleiner het gehucht, hoe minder spaans.

Dan volgen de vragen van de dorpelingen. Wie ooit een bijeenkomst van spaanstaligen heeft bijgewoond, die weet dat 'in het openbaar vragen stellen' eigenlijk neer komt op een uitstekende gelegenheid om je levengeschiedenis en visie op de mensheid uiteen te zetten. In deepest, darkest Paraguay gaat dat niet anders. De meest uiteenlopende zaken kwamen aanbod. Een iemand vertelt dat de 70km lange weg naar het dorp nog altijd niet was geasfalteerd is, en hoe zwaar dat is voor de ontwikkeling van het dorp. Een ander vindt dat de pogingen van Bush om met Brazilië een ethanol-akkoord aan te gaan, er uiteindelijk toe zullen leiden dat er voor de gewone boer geen grond over blijft en dat we allemaal om zullen komen van de honger. Een derde wil graag dat politici niet meer liegen.

Al die tijd doet Lugo niets anders dan voorover gebogen in zijn boekje schrijven. Hij luistert, maar kijkt doorgaans de spreker niet aan. Hooguit knikt hij af en toe. Pas als alle querulanten aan bod zijn geweest neemt hij het woord. De man is een geboren spreker, en dankzij elf jaar als bisschop van de armste regio van Paraguay spreekt hij met gemak dit soort groepen toe. Hij maakt grapjes, omhelst oudjes, en spreekt geemotioneerd over de kwalen van het heden. In het geval van Paraguay stof te over. Elke vragensteller wordt met naam genoemd en krijgt een antwoord die min of meer met zijn vraag te maken heeft. Zoals gezegd, dit gaat allemaal in het guarani. Af en toe waren de politieagenten die Lugo begeleiden zo aardig om wat voor me te vertalen, anders ging ik maar foto's maken of omstanders interviewen.

Naast de bijeenkomsten waren er ook de radiostations. Lokale stations, vaak niet meer dan een schuurtje met een tafel met daarop een bandrecorder en in de tuin een antenne. Overal een interview, een kort praatje en dan holde Lugo weer naar de auto. Het grootste deel van de rit heeft hij ook zelf gereden - doorgaans met een onchristelijke snelheid. Ik zat dan op de achterbank, en probeerde mijn doodsangst te onderdrukken door voor de hand liggende vragen te stellen.

Conclusie: Voor zover ik na kan gaan is Lugo een oprechte man die het beste voor heeft met zijn land. Het is geen praatjesmaker of een wilde revolutionair. Of hij een goed bestuurder zou zijn is een tweede. Maar in een land waar de regering niet alleen corrupt is maar zelf ook actief crimineel is - Volgens Enrique Vargas Peña, een journalist die ik sprak, belde de minister van binnenlandse zaken naar het nationale vliegveld op de ochtend dat daar bij een roofoverval 11 miljoen dollar werd buit gemaakt, om een groot aantal veiligheidsagenten vrij te geven. Nogmaals, hij belde vóór dat de overval plaats had. - in zo'n land is elke goede bedoeling meegenomen. Zoals een boer tegen me zei, "het maakt niet uit of Lugo als president helemaal niets doet, als ie gewoon niet steelt, dan doet ie al genoeg."

Hugo was hier

Vrijdag kregen we bezoek. Niemand minder dan Hugo Chavez Frias, de Venezolaanse eerste burger, deed Buenos Aires aan. In een bliksem bezoek aan president Kirchner, pas vorige maand afgesproken, daags nadat bekend werd dat Bush Argentinie niet ging aandoen in zijn eigen regionale toer. Dus op het moment dat Bush aan de overkant van de Rio de la Plata in Montevideo verkeerde, kwam Chavez naar Argentina om wat in de richting van de Texaan te bulderen.

Ik ben die avond naar het stadion van Ferro gegaan, waar een radicale factie van de Dwaze Moeders een get-together met Chavez en 'Het Volk' hadden georchestreerd. Hugo op de Buhne is indrukwekkend. Wat kan die man ouwehoeren. Het hele verhaal werd een lange geschiedenisles met uitweidingen naar het heden en heel veel lasterlijke termen aan het adres van Dubya. 'Een politiek lijk' was min of meer de strekking. Wel geestig was: "Bush lijkt wel een gekraste plaat, 'Irak, Irak, Irak, Irak'.

De Argentijns jongens in het publiek trommelde onderwijl door alles heen, daar waren ze voor betaald. Het overgrote deel van de aanwezigen waren piqueteros, groepen werklozen georganiseerd in sociale bewegingen. Houdt allemaal niet in dat Chavez in deze regionen op een hoop steun kan rekenen. En dat is helemaal niet zo gek als je beseft hoe grof en nalatig opeenvolgende regeringen in Washington met Latijns-Amerika zijn omgegaan.

Halverwege de avond ben ik gebeld door NCRV's Casa Luna. Die uitzending kun je hier terug vinden, wel forwarden naar halverwege het tweede uur. De video van die avond is binnenkort ook hier te zien.

Nu moet ik hollen. Om 17.30 vertrekt mijn bus naar Paraguay. Ik ga op zoek naar ex-bischop Fernando Lugo. De man wil president worden, en dat is zowel bij het Vaticaan als bij de al 60 jaar heersende Colorado in het verkeerde keelgat geschoten. Wordt vervolgd.

Gewelddadig tot in het diepst van hun ziel

Fidel Castro heeft sinds zijn aantreden in 1959 zo'n achtduizend Cubanen over de kling gejaagd. Nog eens een kleine tweehonderd zijn eenvoudig verdwenen door zijn toedoen. Dat bleek gisteren tijdens een presentatie in Madrid van Archivo Cuba, een ngo die onderzoek heeft gedaan naar de slachtoffers van het castristisch regime.

Van dat totaal zijn er 5.775 geëxecuteerd of gefusilleerd, 1.234 zijn op 'buitenjuridische' wijze vermoord en 984 zijn in gevangenissen omgebracht. Volgens Maria Berlau, directeur van Archivo Cuba, zou Castro van meet af aan een 'grondige minachting voor het menselijk leven' aan de dag hebben gelegd.

Nu kun je je vraagtekens bij de resultaten van Berlau plaatsen. Archiefonderzoek op Cuba is nou niet bepaald een toegankelijke bezigheid. Bovendien rekent de onderzoekster ook sterfgevallen als gevolg van gebrek aan medische hulp, dood door 'zogenaamde natuurlijke oorzaken' en zelfs zelfmoorden tot de vermoede gevangenismoorden van de Jefe Maximo. Maar goed, al deel je het getal door twee, dan nog heeft Castro meer doden op zijn geweten dan de verpersoonlijking van rechtse moordlust, Augusto Pinochet.

Cuba, mi Cuba, wat een leed allemaal. Ik word er weemoedig van. En dat gaat maar door. De apologisten van Cuba zullen wel beweren, zoals ze dat altijd doen dat men op Cuba te eten heeft, naar school gaat. Dat zijn zaken die voor de meeste Latijns-Amerikanen lang niet zo voor de hand liggend zijn en bovendien ben je daar je leven helemaal niet zeker. Natuurlijk hebben ze ook gelijk. Ik denk dat zelfs de Chinezen, met hun historische traditie van medeburgers de dood intrappen, nog een puntje kunnen zuigen aan het totale disrespect voor het menselijk leven dat het gemiddelde Latijns-Amerikaanse land aan de dag legt.

Sla de krant maar open in een land ten zuiden van de Rio Grande, overal tref je geweld aan. hier, hier, hier of hier. In Guatemala werden vorige maand drie parlementsleden uit El Salvador langs de weg overhoop geschoten. Vier politieagenten werden verantwoordelijk gehouden en gevangengezet. Daags erna lopen gewapenden mannen ongehinderd de gevangenis in en weer uit, de vier agenten naakt en onthoofd achterlatend.

Geweld is meer dan een onderdeel van de Latijns-Amerikaanse cultuur. Het is de ziel ervan. De ene helft - politie, militairen, guerrillas, drugsbaronnen en gewone criminelen - is bezig geweld te plegen, de andere helft - priesters, vrijwilligers, dokteren en gewone moeders - is bezig de wonden te stelpen.

En Fidel Castro? Die stuurt 25.000 artsen de wereld over om de armen te genezen en knuppelt zijn eigen bevolking de hersenen in. Go figure.

Knokkelkoorts rukt op

Regering Paraguay onder vuur door dengue-epedimie

Een uitbraak van denguekoorts heeft in Paraguay geleid tot zware kritiek aan het adres van de regering. Straatprotesten ontstonden vrijdag nadat een hoge functionaris van het ministerie van gezonheidszorg aan de ziekte overleed. Bovendien blijkt dat het gif dat de regering tegen de denguemug gebruikte verjaard is, met mogelijk catastrofale gevolgen. Ook in het noorden van Argentinië is de door muskieten verspreide ziekte inmiddels uitgebroken.

De dood van Maria Catalina Roa, chef van het departement voor verpleging van het ministerie van gezondheidszorg brengt het totaal aantal doden als gevolg van de dengue-koorts op twaalf in de laatste twee maanden. Volgens de regering zijn in totaal vijtienduizend inwoners van het Zuid-Amerikaans land met de ziekte besmet. Artsen en verplegers zeggen dat het er wel tien keer zoveel kunnen zijn, omdat veel inwoners van Paraguay ziekenhuizen vermijden. Vorige week woensdag riep president Nicanor Duarte een noodtoestand uit om de epidemie het hoofd te bieden.

Tientallen demonstranten, voornamelijk werkzaam in de medische sector, eisten vrijdag het aftreden van Oscar Martinez, de minister voor de gezondheidszorg, omdat zij het regeringsbeleid tegen de epidimie gefaald achtten. “Vanaf het moment dat er doden zijn die medisch gezien te voorkomen waren, is er wat ons betreft sprake van een mislukking,” verklaarde de arts Desiree Masi, bestuurder van een medische vakbond tegenover de pers. “De minister heeft niet eens de capaciteiten om zijn eigen kabinet te besturen, laat staan de strijd tegen deze epidemie,” klaagde Masi. Minister Martinez zegt niet af te zullen treden en liet aan verslaggevers weten dat ‘alles onder controle’ is.

Verjaarde insecticide
Tenmidden van het tumult rond de dodelijke ziekte beweerde het hoofd van een regerings toezichtsorgaan dat gebruik was gemaakt van verjaarde voorraden insecticide. Volgens ombudsman Octavio Airaldi zou in 2005 tienduizend liter van het verdelginsmiddel Permetrina zijn gebruikt om de verspreiding van de denguemug tegen te gaan, terwijl het gif al twee jaar over zijn houdbaarheidsdatum was. Experts beweren dat het gebruik van het oude gif de weerbaarheid van de insecten kan vergroten, met als gevolg dat nieuwe middelen veel minder effectief zijn. Die mogelijkheid werd door de minister voor gezondheidszorg van de hand gedaan.

Dengue, ook bekend als knokkelkoorts, wordt veroorzaakt door de aedes aegypti muskiet en komt voor in tropische gebieden, vooral in een stedelijke omgeving. Minstens zes van de in Paraguay geregistreerde sterfgevallen leden aan een zeer aggressieve vorm van het denguevirus. Hun organen werden aangetast en ze overleden binnen enkele uren. Nog nooit eerder is deze variant van de ziekte in Paraguay voorgekomen.

Inmiddels zijn ook in het noorden van Argentinië 59 gevallen van dengue geregistreerd. Minstens drie daarvan zijn opgelopen op Argentijns grondgebied, de overigen worden toegeschreven aan bezoeken aan Paraguay. De bijzondere hevigheid van de epidemie komt door de ongewoon zware regenval in deze regio en de warme temperaturen die samen bijdragen aan een de verspreiding van de muggen.